Na elke humanitaire- of natuurramp hoor je wel verhalen over bevlogen vrijwillgers die op eigen houtje een school opbouwen of dekens komen brengen. Goeie dingen, maar zijn dit soort acties ook duurzaam? Sara Kinsbergen van Radboud Universiteit doet onderzoek naar deze Particuliere Initiatieven en weet hoe je in je eentje een verschil kunt maken.
Bekijk hier het volledige college
Met een symposium over de wereldwijde impact van kleine ontwikkelingsprojecten vierde Wilde Ganzen op 22 november haar 60-jarig jubileum. Wat begon met één hulpproject in 1957 voor Turkije is uitgegroeid tot het steunen van duizenden kleine projecten over de hele wereld.
Adjunct-directeur Robert Wiggers van Wilde Ganzen legde in zijn speech in conferentiehotel Kontakt der Kontinenten de nadruk op het belang van Particuliere Initiatieven, maar vroeg zich ook af of 60 jaar Wilde Ganzen wel een feestje waard is. “Armoede hebben we de wereld niet uitgekregen. Maar we hebben wel een goede bijdrage kunnen leveren aan het terugdringen ervan en we zien dat deze manier van armoedebestrijding werkt.”
Het belang van Particuliere Initiatieven (PI) stond tijdens dit symposium centraal. Via deze kleinschalige ontwikkelingsorganisaties dragen in ons land duizenden mensen actief en vrijwillig bij aan een wereld zonder armoede, ongelijkheid en uitsluiting. Robert Wiggers zei dat Wilde Ganzen de steun aan PI in de toekomst wil verdiepen en verbreden. Hij wees er wel op dat in landen als Nepal, India en Kenia de onafhankelijkheid van maatschappelijke organisaties in het geding komt. “Daarom is de Change the Game Academy ook zo belangrijk. Dit programma van Wilde Ganzen biedt e-learning en trainingen aan organisaties in ontwikkelingslanden om in eigen land fondsen te werven en overheden daar aan te spreken op de eigen verantwoordelijkheid.”
De Change the Game Academy werd tijdens het symposium vaker genoemd als goed voorbeeld. Zo roemde Bart Romijn van branchevereniging Partos het investeren in lokale capaciteit. En Kirsten Giethoorn van de Friendship Foundationvertelde dat meer openheid richting de lokale bevolking heeft gezorgd voor betrokkenheid en succes in lokale fondsenwerving.
Maar de hoofdrol tijdens het symposium was weggelegd voor ontwikkelingsdeskundige Sara Kinsbergen van de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij presenteerde de eerste resultaten van een driejarig onderzoek, dat Wilde Ganzen financiert, waarbij ze kijkt hoe PI’s zich de afgelopen tien jaar hebben ontwikkeld, wie de mensen achter de organisaties zijn, wat hun drijfveren zijn en hoe ze er financieel voor staan.
“Er ligt een enorm potentieel verscholen in het werk van PI”, zei Kinsbergen. “Wel zijn de vette jaren wat betreft financiering voorbij. Werden er in 2006 nog tweeduizend projecten gefinancierd door organisaties als Wilde Ganzen, in 2015 zijn dat er nog maar 350. Ook de groei van het aantal PI’s neemt voor het eerst af. Gelukkig stijgt na de crisis het geefgedrag onder particulieren weer.”
Kinsbergen: “Ook de rol van vermogensfondsen wordt steeds groter.” Wel vertelde ze dat organisaties met ervaring en een groter budget meer kans hebben te overleven.
Als je kijkt naar de afgelopen tien jaar, dan ziet Kinsbergen onder andere de volgende trends:
“Het gaat goed met jullie”, zei Sara tegen de Particuliere Initiatieven. “De meesten van jullie zijn er nog en doen het goed. Jullie weten te overleven in een sterk veranderende omgeving en zijn ‘alive and kicking’.
Daarna volgde een debat onder leiding van dagvoorzitter Jacobine Geel. Zij ging in gesprek met Lucy Engelen (voorzitter van Partin), Bart Romijn (directeur van Partos), Fons van Rooij (voorzitter Nederland Filantropieland) en Marc Broere (hoofdredacteur van Vice Versa). Zij hadden allemaal veel waardering voor het onderzoek van Sara en ook voor Wilde Ganzen om dit onderzoek uit te zetten. Wel pleitte Bart voor meer aandacht voor nieuwe initiatieven, met name van van jongeren en vond Marc dat alle PI’s veel meer moeten samenwerken. Hij riep op om te komen tot één beweging voor mondiaal burgerschap.
Theatermaker en schrijver Anoek Nuyens kwam met een boeiende ‘lecture performance’, waarin alle dilemma’s waar particuliere initiatieven mee geconfronteerd worden, vooral de worsteling tussen de omvang en de verwevenheid van de problematiek met de soms bescheiden scope van het project, beeldend werden verwoord.
Wat Kinsbergen al aangaf, benadrukte Fons van Rooy, voorzitter van Nederland Filantropieland: “Vermogensfondsen worden steeds belangrijker. Deze fondsen waren in het verleden vaak slapende. De laatste jaren is dat veranderd en neemt de professionaliteit toe. Ze zien een toename van het aantal subsidieaanvragen van PI’s en gaan zich steeds meer richten op bepaalde thema’s.”
Het slotwoord was voor Lau Schulpen, de man die al ruim tien jaar als onderzoeker op de Radboud Universiteit PI’s in kaart brengt: “Er is zeker reden voor een feestje. PI’s gaan door, Wilde Ganzen gaat door en ook Sara Kinsbergen gaat door met haar onderzoek. Samen zijn we ‘solid as a rock’.”
Dagvoorzitter was Jacobine Geel. Jacobine is voorzitter van het bestuur van GGZ Nederland. Ook is ze voorzitter van de Nederlandse tak van Oikocredit, een organisatie die zich richt op het verlenen van microkredieten. Tevens is zij bekend van haar televisiewerk. Ze begon haar tv-carrière als presentator van Wilde Ganzen in 1999. Verder werkte ze bij de NCRV als presentator van programma’s als Schepper & Co, Jacobine en Debat op 1.
